Makina Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı Doç.Dr. İbrahim Atmaca,
havalandırma sistemlerinin sağlıklı bir şekilde kurulması ve çalıştırılmasının,
Koronavirüs (Covid-19) salgının etkilerini azaltabilmek adına ciddi bir önem arz
ettiğine temas etti. Kapalı bir alanda özellikle havalandırma sisteminin zayıf olduğu
bir mahalde virüslerin ortama yayılma etkisi çok yüksek olduğuna vurgu yapan
Atmaca, alınması gereken tedbirleri Akdeniz Bülten okuyucuları için paylaştı.‘Virüs saatlerce havada asılı kalabilir’
Atmaca, konuyla ilgili açıklamalarında AVM, okul, ofis ya da hastanelerin ortak
kullanım alanları gibi her türlü toplu halde kullanılan kapalı ortamlar Covid-19
nedeniyle risk taşımaktadır. Toplulukların bulunduğu kapalı hacimlerde öncelikle
sosyal mesafe, maske ve diğer hijyenik önlemlerin muhakkak ihmal edilmeksizin
alınması öncelikli olmalı, bir yandan da iklimlendirme tesisatında gerekli tadilatlar
yapılarak risk azaltılmaya çalışılmalıdır. Virüs bulaşmış kişiden salınan ve yaklaşık 1-
2 m mesafelere düşen 10 mikron dan daha büyük parçacıklar ile direkt temas yaygın
bulaşma yollarından biri olarak görülmektedir. 5 mikron büyüklüğün altındaki
parçacıklar ise saatlerce havada asılı kalabilmektedir ki bu parçacıkların taşıdığı virüs
iklimlendirme sistemi hava akımları ile mekân içerisinde dağılarak bulaşmaya neden
olabilmektedir.Kalabalık ve kapalı ortamlarda en önemli tedbir havalandırmadır…
Havalandırma ile ortama temiz hava verilip, içerideki kirli havayı dışarı atarak
ortamdaki virüs miktarı azaltılabilir veya seyreltilebilir. Pandemi döneminde
havalandırma miktarı, enerji verimliliği gözetilmeksizin arttırılmalıdır. Bu
binalarda havalandırma gece bina kullanımda değilken dahi sürdürülmeli, daha
az hava miktarı ile de olsa gece boyu havalandırma sistemi çalışmaya devam
ettirilmelidir. Klima santrallerde genellikle bina çevrelerinde veya teras
çatılarında bulunmaktadır. Bu santraller bir kanal ile taze havayı alırken diğer bir
kanal ile içeriden çekilen kirli havayı dışarıya tahliye etmektedir. İçeriden dönen
havada virüs olabileceği düşünüldüğünde taze hava alma ağzı ile kirli hava atış
ağzı arasındaki mesafe arttırılmalı, en az 10 metre mesafe tercih edilmelidir.AVM’ lerde sistem değişikliği gerekiyor.
İçişleri Bakanlığı’ nın genelgesi ile AVM’ lerde ortam havalandırmasına ilişkin
kurallar tebliğ edildi. Bu tebliğde de havalandırmada %100 dış ortam havasının
kullanılması, giriş kapılarında hava perdelerinin çalıştırılmaması, merkezi
havalandırma sistemleri dışındaki klima sistemlerinin kullanılmaması,
havalandırmanın binanın kullanımda olmadığı gece boyunca sürdürülmesi, kirli
hava çıkışının olduğu yerlerden insan geçişinin engellenmesi, havalandırma
sistemi bakımlarının sıklaştırılması ve bakım yapan personelin gerekli tedbirleri
alması açık bir şekilde ifade edilmiştir. AVM’ lerde özellikle mağazalarda aynı iç
ortam havasını sürekli çevirerek iklimlendirme yapan sistemlerde mevcut.
Bunların kullanımı şu an için yasak. Buralarda riskin ortadan kaldırılması veya
en aza indirilmesi için yüksek verimli partikül tutucu olarak isimlendirilen HEPA
filtre kullanılması gerekmektedir.Evlerimizdeki klimaların kullanımı risk oluşturmuyor.
Bakımı yapılmayan ve temizlenmeyen klimalar, kullanıcılar için sağlık riskleri
oluşturduğu gibi enerjinin verimsiz kullanımına da sebebiyet vermektedir. Klima
oda içerisindeki havayı sürekli devridaim ederek soğutur ve iklimlendirilen
ortama verir. Nemli hava klima boruları üzerinden geçerken bünyesindeki su
buharını soğuk borular üzerinde bırakır ve yoğuşan bu su drenaj boruları ile
tahliye edilir. Borular üzerinde yoğuşan bu su, klima iç ünitesi içerisinde bakteri,
küf veya mantar üremesine sebep olabilir. Temizlenmeyen iç ünitelerden
devridaim eden hava insan tarafından teneffüs edildiğinden alt ve üst solunum
yolu hastalıklarına sebebiyet verebildiği gibi borular üzerinde oluşan tortulanma
klimanın soğutma performansını da önemli derecede etkiler ve gereğinden
yüksek enerji sarfiyatlarına sebep olur. Genel itibariyle misafir kabul edilmediği
durumlarda evsel klimanın çalışması pandemi sürecinde risk teşkil
etmemektedir.Araç içinde doğal yolla temiz hava sağlayın.
Pandemi olağanüstü bir durumdur ve olağan şartlarda farklı önlemler gerektirir.
Sürücü ve mürettebatın sağlıklı olduğundan emin olunmalı, aksi takdirde trafiğe
çıkarılmamalıdır. Önerdiğimiz bu önlemler kısa vadede acil alınması gereken
önlemler olup, orta ve uzun vadede bazı sistemlerin yapısında köklü değişiklikler
yapılması (karbon ve HEPA filtre takılması vb) düşünülecek olursa, mutlaka araç
üreticileri ile işbirliği yapılmalıdır. İklimlendirme sisteminin zorunlu olmadıkça
kullanılmaması, taze havanın doğal yollarla (pencere, açılır tavan penceresi,
duraklarda kapı açılması vb.) araç içine alınması sağlanmalıdır. İklimlendirme
sisteminin mümkün olduğunca fazla dış hava ile çalıştırılması için teknik
önlemler alınmalıdır. Çok önemli olan maskeyi yolcuların rahatsız olmadan
sürekli olarak takabilmeleri için termal konfor sağlanmalıdır. Bu amaçla araç içi
sıcaklığının şehir içi otobüslerde 26-28ºC, şehirler arası otobüslerde 24-26ºC
olarak ayarlanması gerekmektedir.Araç İçi Yolcu Sayıları Yeniden Belirlenmeli.
Pandeminin yayılmasını engelleyici önlem olarak araçlara daha az yolcu
alınması amacıyla metrekare başına yolcu sayısı yeniden belirlenmelidir. Şehiriçi
toplu taşıma araçlarında en az 1 metre fiziksel mesafenin sağlanması
kabulüyle ‘Oturan Yolcu Sayısı : Kapasite değeri / 2, Ayakta Yolcu Sayısı
: Kapasite değeri / 8’ formülleriyle hesaplama yapılması Odamızın önerisidir.Bu
uygulamanın sorunsuz gerçekleştirilmesi için kademeli mesai sistemi devreye
alınması gerektiğinin altını çizen Başkan Atmaca, “Çalışma saatlerinin kademeli
mesai ile daha geniş bir zamana yayılmasıyla şehir içi toplu taşıma
araçlarında 1m fiziksel mesafeyi bozan yığılmalar önlenebilir. Haber : Zeynep ÇAYIR
havalandırma sistemlerinin sağlıklı bir şekilde kurulması ve çalıştırılmasının,
Koronavirüs (Covid-19) salgının etkilerini azaltabilmek adına ciddi bir önem arz
ettiğine temas etti. Kapalı bir alanda özellikle havalandırma sisteminin zayıf olduğu
bir mahalde virüslerin ortama yayılma etkisi çok yüksek olduğuna vurgu yapan
Atmaca, alınması gereken tedbirleri Akdeniz Bülten okuyucuları için paylaştı.‘Virüs saatlerce havada asılı kalabilir’
Atmaca, konuyla ilgili açıklamalarında AVM, okul, ofis ya da hastanelerin ortak
kullanım alanları gibi her türlü toplu halde kullanılan kapalı ortamlar Covid-19
nedeniyle risk taşımaktadır. Toplulukların bulunduğu kapalı hacimlerde öncelikle
sosyal mesafe, maske ve diğer hijyenik önlemlerin muhakkak ihmal edilmeksizin
alınması öncelikli olmalı, bir yandan da iklimlendirme tesisatında gerekli tadilatlar
yapılarak risk azaltılmaya çalışılmalıdır. Virüs bulaşmış kişiden salınan ve yaklaşık 1-
2 m mesafelere düşen 10 mikron dan daha büyük parçacıklar ile direkt temas yaygın
bulaşma yollarından biri olarak görülmektedir. 5 mikron büyüklüğün altındaki
parçacıklar ise saatlerce havada asılı kalabilmektedir ki bu parçacıkların taşıdığı virüs
iklimlendirme sistemi hava akımları ile mekân içerisinde dağılarak bulaşmaya neden
olabilmektedir.Kalabalık ve kapalı ortamlarda en önemli tedbir havalandırmadır…
Havalandırma ile ortama temiz hava verilip, içerideki kirli havayı dışarı atarak
ortamdaki virüs miktarı azaltılabilir veya seyreltilebilir. Pandemi döneminde
havalandırma miktarı, enerji verimliliği gözetilmeksizin arttırılmalıdır. Bu
binalarda havalandırma gece bina kullanımda değilken dahi sürdürülmeli, daha
az hava miktarı ile de olsa gece boyu havalandırma sistemi çalışmaya devam
ettirilmelidir. Klima santrallerde genellikle bina çevrelerinde veya teras
çatılarında bulunmaktadır. Bu santraller bir kanal ile taze havayı alırken diğer bir
kanal ile içeriden çekilen kirli havayı dışarıya tahliye etmektedir. İçeriden dönen
havada virüs olabileceği düşünüldüğünde taze hava alma ağzı ile kirli hava atış
ağzı arasındaki mesafe arttırılmalı, en az 10 metre mesafe tercih edilmelidir.AVM’ lerde sistem değişikliği gerekiyor.
İçişleri Bakanlığı’ nın genelgesi ile AVM’ lerde ortam havalandırmasına ilişkin
kurallar tebliğ edildi. Bu tebliğde de havalandırmada %100 dış ortam havasının
kullanılması, giriş kapılarında hava perdelerinin çalıştırılmaması, merkezi
havalandırma sistemleri dışındaki klima sistemlerinin kullanılmaması,
havalandırmanın binanın kullanımda olmadığı gece boyunca sürdürülmesi, kirli
hava çıkışının olduğu yerlerden insan geçişinin engellenmesi, havalandırma
sistemi bakımlarının sıklaştırılması ve bakım yapan personelin gerekli tedbirleri
alması açık bir şekilde ifade edilmiştir. AVM’ lerde özellikle mağazalarda aynı iç
ortam havasını sürekli çevirerek iklimlendirme yapan sistemlerde mevcut.
Bunların kullanımı şu an için yasak. Buralarda riskin ortadan kaldırılması veya
en aza indirilmesi için yüksek verimli partikül tutucu olarak isimlendirilen HEPA
filtre kullanılması gerekmektedir.Evlerimizdeki klimaların kullanımı risk oluşturmuyor.
Bakımı yapılmayan ve temizlenmeyen klimalar, kullanıcılar için sağlık riskleri
oluşturduğu gibi enerjinin verimsiz kullanımına da sebebiyet vermektedir. Klima
oda içerisindeki havayı sürekli devridaim ederek soğutur ve iklimlendirilen
ortama verir. Nemli hava klima boruları üzerinden geçerken bünyesindeki su
buharını soğuk borular üzerinde bırakır ve yoğuşan bu su drenaj boruları ile
tahliye edilir. Borular üzerinde yoğuşan bu su, klima iç ünitesi içerisinde bakteri,
küf veya mantar üremesine sebep olabilir. Temizlenmeyen iç ünitelerden
devridaim eden hava insan tarafından teneffüs edildiğinden alt ve üst solunum
yolu hastalıklarına sebebiyet verebildiği gibi borular üzerinde oluşan tortulanma
klimanın soğutma performansını da önemli derecede etkiler ve gereğinden
yüksek enerji sarfiyatlarına sebep olur. Genel itibariyle misafir kabul edilmediği
durumlarda evsel klimanın çalışması pandemi sürecinde risk teşkil
etmemektedir.Araç içinde doğal yolla temiz hava sağlayın.
Pandemi olağanüstü bir durumdur ve olağan şartlarda farklı önlemler gerektirir.
Sürücü ve mürettebatın sağlıklı olduğundan emin olunmalı, aksi takdirde trafiğe
çıkarılmamalıdır. Önerdiğimiz bu önlemler kısa vadede acil alınması gereken
önlemler olup, orta ve uzun vadede bazı sistemlerin yapısında köklü değişiklikler
yapılması (karbon ve HEPA filtre takılması vb) düşünülecek olursa, mutlaka araç
üreticileri ile işbirliği yapılmalıdır. İklimlendirme sisteminin zorunlu olmadıkça
kullanılmaması, taze havanın doğal yollarla (pencere, açılır tavan penceresi,
duraklarda kapı açılması vb.) araç içine alınması sağlanmalıdır. İklimlendirme
sisteminin mümkün olduğunca fazla dış hava ile çalıştırılması için teknik
önlemler alınmalıdır. Çok önemli olan maskeyi yolcuların rahatsız olmadan
sürekli olarak takabilmeleri için termal konfor sağlanmalıdır. Bu amaçla araç içi
sıcaklığının şehir içi otobüslerde 26-28ºC, şehirler arası otobüslerde 24-26ºC
olarak ayarlanması gerekmektedir.Araç İçi Yolcu Sayıları Yeniden Belirlenmeli.
Pandeminin yayılmasını engelleyici önlem olarak araçlara daha az yolcu
alınması amacıyla metrekare başına yolcu sayısı yeniden belirlenmelidir. Şehiriçi
toplu taşıma araçlarında en az 1 metre fiziksel mesafenin sağlanması
kabulüyle ‘Oturan Yolcu Sayısı : Kapasite değeri / 2, Ayakta Yolcu Sayısı
: Kapasite değeri / 8’ formülleriyle hesaplama yapılması Odamızın önerisidir.Bu
uygulamanın sorunsuz gerçekleştirilmesi için kademeli mesai sistemi devreye
alınması gerektiğinin altını çizen Başkan Atmaca, “Çalışma saatlerinin kademeli
mesai ile daha geniş bir zamana yayılmasıyla şehir içi toplu taşıma
araçlarında 1m fiziksel mesafeyi bozan yığılmalar önlenebilir. Haber : Zeynep ÇAYIR